Archetypy postaci, czyli przewodnik po świecie bohaterów

A droga wiedzie w przód i w przód,
Choć się zaczęła tuż za progiem –
I w dal przede mną mknie na wschód,
A ja wciąż za nią – tak, jak mogę…
Znużone stopy depczą szlak –
Aż w szerszą się rozpłynie drogę,
Gdzie strumień licznych dróg już wpadł…
A potem dokąd? – rzec nie mogę.

Władca pierścieni, J. R. R. Tolkien

Przeł. Włodzimierz Lewik

Każdy Bohater odbywa podróż przez świat stworzony przez autora. Czasami opuszcza swoje rodzinne ziemie i wyrusza w niebezpieczną i nieznaną sobie drogę. Może kiedyś powróci do domu jako zwycięzca. Może nie będzie mu dane zobaczyć już rodziny, a po nim samym pozostanie jedynie legenda. A może wszyscy o nim zapomną. Kiedy indziej podróż odbywa się jedynie w jego sercu. Dorasta, mężnieje, staje się kimś innym. Może lepszym, może gorszym. Każdego Bohater czeka podróż. Ale czy się jej podejmie?

Nie ma wśród książek postaci, która nie miałaby swojego określonego zadania w fabule. Najważniejszy jest oczywiście główny bohater. To ze względu na niego powstała przecież cała historia. Potem pojawiają się jego sojusznicy i wrogowie. Ma też rodzinę – bliskich i dalekich krewnych – przyjaciół, znajomych. Czasami pojawia się mentor, który prowadzi bohatera, uczy go, wskazuje właściwą ścieżkę. Zjawia się też ktoś, kto wzywa go do podjęcia wyzwania i do wyruszenia w drogę.  Są też tacy, którzy za wszelką cenę postarają się, by nie dotarł do celu. Będą udawać jego przyjaciół, by potem wbić mu nóż w plecy. Albo od samego początku okażą się względem niego antagonistami.

Gdy Bohater wyrusza w drogę przechodzi przez różne jej etapy. Najpierw zaczyna w swoim Zwyczajnym Świecie, który zna od lat. To tu się wychowywał, tu jest jego dom, rodzina i wszystko, co zna. Jednak nagle pojawia się coś – lub ktoś – co wzywa go do porzucenia tego życia i podjęcia wyzwania, jakie zostało przed nim postawione. Czasami sprzeciwia się i oddala od siebie podróż. Chce jak najdłużej zostać w znajomych okolicach, ale w końcu przychodzi jego pora, by wyruszyć w drogę. Jednak nie idzie sam. Ma przecież Mentora, który go poprowadzi, który nauczy go wszystkiego, co powinien wiedzieć, zanim zmierzy się z ostatecznym wyzwaniem. Zatem rusza, mając w pamięci dobre rady i przestrogi swojego mistrza. W drodze spotka sprzymierzeńców i wrogów. Wiele razy będzie też sprawdzany przez samego autora, który chce mieć pewność, że wybrał odpowiedniego bohatera do tego zadania. Jak widać, nie będzie łatwo. Czasami kłody będą się pojawiać jedna za drugą i trudno będzie się podnieść z upadku. Jednak wtedy przybędą przyjaciele, którzy wyciągną dłoń i pomogą wstać.

Po wielu dniach, miesiącach czy nawet latach wędrówki Bohater w końcu dojdzie do najniebezpieczniejszego punktu swojej podróży. Stanie oko w oko z wrogiem lub podejmie ważną decyzję. Od tego wyboru wiele będzie zależeć. To właśnie jego próba. Może umrze, a może zwycięży i pójdzie dalej, by zdobyć swoją nagrodę. Jeśli mu się uda, powróci do domu jako prawdziwy bohater, jako ten, który ocalił swój lud i uratował świat. Jeśli nie, to zawiedzie, zginie lub zawróci okryty hańbą, co dla niektórych jest znacznie gorsze od śmierci.

Po powrocie nic nie będzie już takie samo jak wcześniej. Sporo się zmieni podczas jego podróży. On sam również będzie inny. Zdobędzie doświadczenie, zmieni się jego spojrzenie na świat i dotychczasowe życie. Wiele zrozumie, a wiele pewnie zostanie jeszcze do odkrycia. Może to będzie koniec jego wędrówek, a może dopiero początek kolejnej niezwykłej podróży?

*

Podczas lektury książek przeżywamy razem z bohaterami ich podróż. Razem z nimi się śmiejemy, smucimy, zwyciężamy w bitwach i liżemy rany, próbujemy rozgryźć trudne zagadki i zdecydować, komu można zaufać. Idziemy za nimi niczym cienie, obserwujące każdy ich ruch i próbujące zrozumieć, co wydarzy się na następnej stronie, za następnym zakrętem historii.

Każdy Bohater musi odbyć swoją niezwykłą podróż, w trakcie której naprawdę sporo się wydarzy. Zwykle oglądamy to wszystko z boku, jedynie jako świadkowie tego, co dzieje się na kartach książek. W tym cyklu wejdziemy w świat bohaterów, dołączymy do ich historii i zobaczymy, z czym muszą się mierzyć podczas swojej drogi.

Zaczniemy od tego, że poznamy tych, których mogą spotkać podczas swojej podróży.

Na podstawie: Podróż autora. Struktury mityczne
dla scenarzystów i pisarzy, Christopher Vogler.

Informacje o archetypach znajdziecie tutaj.