Archetyp Zmiennokształtny – pomagam i zdradzam

Kiedy myślisz, że kogoś znasz, ten ktoś się zmienia.
Albo ty się zmieniasz. A może ta zmiana jest obustronna…
I to zmienia wszystko.

Promyczek, Kim Holden

Niechże waćpana Bóg prowadzi i nawróci na prawdziwą drogę,
abyś zszedł z tej, po której błądzisz.

Potop, Henryk Sienkiewicz

Taki właśnie jest. Zmienny i niestabilny. Gdy wydaje się, że pozwolił się zrozumieć, nagle zmienia swoją postać. Staje się kimś innym, by znów nastręczać nowych problemów i zmuszać do próby zrozumienia nowej sytuacji. Jednak warto go poznać, bo okaże się pomocny w świecie postaci.

Zmiennokształtny to nie tylko ten, który zmienia swój wygląd. Może również manipulować swoim nastrojem i charakterem. Przeważnie stara się wodzić Bohatera za nos. Nigdy nie można być pewnym, czy jest szczery, czy może to jego kolejna sztuczka, która ma na celu osiągnięcie konkretnego celu.

Kim jest archetyp Zmiennokształtnego?

Podobnie jak wiele innych postaci na Drodze Bohatera może stać się jego przyjacielem lub wrogiem. Czasami okaże mu pomoc, a czasami będzie zmierzał do jego destrukcji. Bohater sam musi odkryć, z kim ma do czynienia. To właśnie Zmiennokształtny sprawia, że pojawią się pewne zmiany lub przyspiesza te, które już są.

Ulega on nieustannej transformacji – a przynajmniej tak wydaje się Bohaterowi. Często jest ukochaną osobą, która zmienia swój charakter w czasie podróży. Zmiennokształtny może stać się dla Bohatera naprawdę bliski. W pierwszej chwili będzie się starał zdobyć jego przychylność, miłość, wierność, a w następnej wbije mu nóż plecy.

Nie zawsze niszczy

W czasie drogi Zmiennokształtny wprowadza wiele wątpliwości. Bohater wciąż musi zastanawiać się, czy na pewno jest to jego sprzymierzeniec, czy może wilk przebrany za owcę. Nie musi jednak od razu prowadzić do destrukcji. Czasami jedynie niepokoi Bohatera, który aż do końca swojej podróży nie wie, kim jest jego towarzysz.

Zmiana wyglądu jak zmiana ubrania

Łatwo zakłada różne maski. Zmienia je zależnie od tego, co w danej chwili potrzebuje osiągnąć. Jednak czasami posuwa się do czegoś więcej. Zmiennokształtny może nagle zmienić coś w swoim wyglądzie, co będzie sugerowało jego wewnętrzną przemianę. Wtedy okaże się, że jego wierność i lojalność przestały mieć dla niego jakiekolwiek znaczenie. Lub odwrotnie. Może właśnie wtedy stanie się prawdziwym sojusznikiem.

Jednak nie musi ograniczać się do wyjścia do fryzjera czy sklepu. Czasami posiada moc, by przybrać formę zwierząt czy ludzi, stając się ich żywym lustrzanych odbiciem.

Zmiennokształtność innych postaci

Każdy może stać się Zmiennokształtnym. Nawet sam Bohater, który na chwilę zmienia się, by osiągnąć taki czy inny cel. Dzięki temu może uciec z pułapki czy przechytrzyć Strażnika Progu. Taka maska może mu się bardzo przydać w trakcie podróży.

Nie tylko on jednak ma tę zdolność. Złoczyńcy zakładają maskę Zmiennokształtnego, by zdezorientować Bohatera i zasiać w nim ziarno wątpliwości. Mogą na chwilę stać się sojusznikami, a potem wykorzystać to na swoją korzyść. Sojusznicy również mogą się nim stać, ale po to, by pomagać, a nie prowadzić do zguby.

Zmiennokształtny pełni wiele różnych funkcji. Zwykle pojawia się w relacjach damsko-męskich, ale nie tylko. Może się ukazać w innych momentach, pod inną postacią, gdy jest potrzebny ktoś, kto potrafi się zmienić – w charakterze lub w wyglądzie.

Na podstawie: Podróż autora. Struktury mityczne
dla scenarzystów i pisarzy, Christopher Vogler.

Pozostałe archetypy znajdziesz tutaj.